Rododendrony, znane również jako różaneczniki, to cieszące się dużą popularnością krzewy kwitnące uprawiane w ogrodach na całym świecie. Pochodzą z umiarkowanych regionów półkuli północnej, zwłaszcza południowo-wschodniej Azji. Ich nazwa, oznaczająca „czerwone drzewo”, odnosi się do czerwonych kwiatów i drzewiastego wzrostu niektórych gatunków. Najpopularniejsze odmiany są zimozielone, co oznacza, że zachowują swoje liście przez cały rok, a niektóre odmiany mogą nawet przetrwać w bardzo surowym klimacie. Rośliny te wykazują ogromną różnorodność pod względem wielkości i kształtu, od nisko rosnących roślin okrywowych aż po wysokie drzewa.
Zachwycają pięknymi kwiatami – misterne i gęste, przyciągają wzrok intensywnymi odcieniami różu, czerwieni, fioletu, magenty, pomarańczu i bieli, całość zaś otaczają eleganckie ciemnozielone liście o gładkim skórzastym połysku. Choć rododendrony nie są najłatwiejszymi roślinami w uprawie i mają dość specyficzne wymagania glebowe, ich obecność w naszych ogrodach jest jak najbardziej warta zachodu.
Niepokojące objawy.
Ponieważ rododendrony są tak wysoko cenioną częścią naszego ogrodu, ważne jest by ściśle obserwować je pod kątem oznak chorób lub infestacji.
Rododendrony są wrażliwe na choroby grzybicze i wirusowe, a także na inne szkodniki, przede wszystkim owady. Obecność tych ostatnich można zwykle rozpoznać badając spodnią stronę liści, gdzie ci niechciani goście lubią się ukrywać. Insekty uszkadzają najważniejsze części rośliny, osłabiając ją i powodując dalsze ryzyko wystąpienia innych chorób. Porażenie liści uniemożliwia prawidłowe przebieganie fotosyntezy i naraża delikatne tkanki wewnątrz pędów. Niektóre szkodniki żerują na korzeniach i uniemożliwiają krzewowi pobieranie niezbędnych składników odżywczych.
Zdarza się jednak, że na rododendronie pojawiają się osobliwe dziury wygryzione w liściach lub nierówne, nadgryzione brzegi. Taki widok to znak, że krzew został zaatakowany przez opuchlaka truskawkowca.
Co mi zjada rododendrony?
Opuchlak truskawkowiec (Otiorhynchus sulcatus) jest groźnym pasożytem żerującym na rododendronach i innych roślinach ozdobnych. Dorosły chrząszcz jest ciemnobrązowy lub czarny i ma około 8-12 mm długości. Jego ciało jest oznaczone wyraźnymi pręgami i rowkami; charakterystyczny jest też podłużny zakrzywiony ryjek obecny u owadów z rodziny chrząszczy ryjkowcowatych. Larwy opuchlaka są białe i beznogie.
Najlepiej zauważalne szkody wyrządzane są przez dorosłe chrząszcze. Żerują one na liściach rododendronów, pozostawiając na nich charakterystyczne wcięcia w kształcie półksiężyców.
Obrażenia te są zdolne poważnie ograniczyć żywotność rośliny, prowadząc do zahamowania wzrostu i zmniejszenia kwitnienia. Może to spowodować żółknięcie lub brązowienie listowia, a w ciężkich przypadkach zupełne obumarcie całej rośliny. Ponadto larwy opuchlaka żerują w glebie, obgryzając szyjkę korzeniową i zjadając drobniejsze korzenie.
Jak zwalczyć opuchlaki na rododendronie?
Istnieją na szczęście sposoby na powstrzymanie inwazji opuchlaków, a także sposoby na zapobieganie jej w przyszłości.
Warto zdecydować się na użycie pestycydów, które wykazują dużą skuteczność w eliminowaniu istniejącego problemu. Produkty te należy stosować skrupulatnie, aby zwalczyć opuchlaki na wszystkich częściach roślin oraz na powierzchni gleby, gdzie owady te ukrywają się w ciągu dnia. Zaleca się częste sprawdzanie roślin żywicielskich pod koniec maja i na początku czerwca pod kątem świeżych uszkodzeń spowodowanych żerowaniem. Przy przeprowadzaniu samego zabiegu szczególnie sprawdzają się preparaty zawierające acetamipryd, takie jak Mospilan 20 SP środek owadobójczy marki Twój Ogród. Ważną zaletą produktu jest fakt iż pomimo swej skuteczności w eliminowaniu szkodników, nie szkodzi on zapylaczom.
Z drugiej strony, można zamiast tego skorzystać z pomocy pewnego maleńkiego żywego sprzymierzeńca. Pasożytniczy nicień, Heterorhabditis bacteriophora, jest bowiem znany ze swojej skuteczności w zwalczaniu opuchlaka truskawkowca i innych niemile widzianych owadów. Te mikroskopijne stworzenia stosowane są w ogrodnictwie jako forma biologicznej kontroli szkodników. Jest on dostępny za pośrednictwem niektórych dystrybutorów produktów ochrony roślin.
Czego nie lubią opuchlaki?
Oprócz tego istnieją proste metody na zapobiegnięcie potencjalnej inwazji opuchlaków.
Skutecznym naturalnym sprzymierzeńcem jest wrotycz. Ta dość pospolita roślina zawiera tujon, substancję chemiczną silnie toksyczną dla opuchlaków. Posadzenie wrotyczu w pobliżu roślin narażonych na działanie szkodnika powinno zapobiec rozprzestrzenianiu się uciążliwego szkodnika – co więcej, jego intensywnie żółte kwiaty mogą okazać się wdzięcznym dodatkiem do ogrodu. Dla bardziej bezpośrednich efektów możemy opryskać rododendrony i glebę pod nimi wywarem z wrotyczu, który łatwo można przygotować samemu.
Podsumowanie. Aby utrzymać rododendrony zdrowymi i wolnymi od szkodników, istotne jest podjęcie proaktywnych kroków w celu zapobiegania inwazjom szkodników i zwalczania ich. W przypadku wystąpienia infestacji należy podjąć szybkie działania aby zlikwidować problem zanim wyrządzone zostaną nieodwracalne szkody.
Istotnie, obecność rododendronów w ogrodzie dodaje mu elegancji i wyrafinowania. Są one żywą feerią barw i piękna, stanowiąc gustowny kontrast między gładkimi liśćmi a obfitymi, delikatnymi falbankami kwiatów, które mienią się odcieniami zachodzącego słońca. Dla ogrodnika są one czymś więcej niż tylko ozdobą-są kwitnącym dowodem umiejętności i pracowitości. Umiejętnie chroniąc je przed szkodnikami i chorobami, zapewniamy że radość którą przynoszą będzie towarzyszyć nam przez długie lata.
